विगत सबैको तितो हुन्छ त म भन्दिन, तर मीठो पनि कसरि होस् ? सिक्ने क्रममा अनुभव हुन्छन् , तीता अनुभवहरु नै धेरै हुन्छन् । मेरो विगत पनि तीतो नै रह्यो। बालापनका ती कलिला हात र कलिलो दिमागसंगै मभित्र कलिला सोंचहरु आए, सपना बुनें । काँचो माटोले बनेको सपना जसलाई साकार बनाउन संघर्ष चाहिन्थ्यो । राम्रो श्रेणीमा स्कुले जीवन पूरा गरेर होला, मेरो सपना पनि ठूलो नै रह्यो । के बन्ने ? प्रश्नमा उत्तर हुन्थ्यो ‘ डाक्टर बन्ने’ । अनि मेरो कलिलो दिमाग पनि दिनानुदिन परिपक्क हुँदै गएको थियो। तर, विज्ञान विषयले मेरो सपना निमोठीदियो। मेरो सपना अनि लक्ष्य पनि सायद निन्द्रामा भएको मान्छेले देखेको सपना जस्तो थियो होला ।
भनिन्छ नि, लक्ष्य प्राप्त गर्न संघर्ष चाहिन्छ। मबाट जति संघर्ष चाहिन्छ, त्यति हुन सकेन होला । भिर, जंगल अनि चाँदी टल्किएको हिमालमा हुर्किएको मेरो मन शहरको कोलाहलमा विक्षिप्त, निराश अनि हतोत्साहित भएर पनि होला, मैले मेरा बाल्यकालका सपनालाई आकार दिन सकिन । म असफल रहें। हो, मेरो जीवनको त्यो पाटोमा म असफल भएँ ।
प्रेम जीवन कोट्याउने हो भने, त्यसमा पनि म असफल नै भएँ । किशोरावस्थामा जोडिएको प्रेम केवल आकर्षण मात्र हुँदोरहेछ । उमेर बढ्दै जाँदा विस्तारै बुझ्न सक्ने क्षमता र बुद्धी पनि परिपक्क हुँदै गयो । लाचार र जिम्मेवारी विहिन जीवन व्यवहारिक हुँदै गयो । अनि मायामा केही नपुगे जस्तो लाग्न थाल्यो । विवाद भयो, द्वन्द सिर्जना भयो अनि टुट्यो सम्बन्ध ।
अहिलेको सन्दर्भमा हेर्ने हो भने, प्रेम त्यही रुपमा बिक्रि भइरहेको छ । प्रेम बजारिया वस्तु भएको छ। प्रेमको मूल्य तोक्ने मानिस पनि भेटेकी छु । अनि प्रेमलाई शारीरिक सम्बन्धसंग मात्र जोड्ने पनि कति-कति ! जब मलाई महसुस भयो कि, प्रेम शरीर होइन, प्रेमको कुनै मूल्य हुँदैन, प्रेम सम्बन्धमा एक-अर्काको पुरक भइन्छ, तब मैले आफूलाई बुझ्ने व्यक्ति मेरो सामु पाइन। त्यसैले प्रेम जीवनलाई हेर्दा मेरो विगत उराठलाग्दो, उदास अनि निराश रह्यो ।
जीवन लामो छ, जिउनु नै पर्छ। विगतलाई मेटाउन मैले कुनै इरेजरको प्रयोग गरिन। पढाइको असफलता, अनि प्रेमको असफलता, ती घाऊ र चोटहरुले मलाई लामो समयसम्म पछ्याईरहे । न त कुनै गंगामा स्नान गरेर ती विगतलाई मेटाउन सक्थें, न त बिर्सेर अगाडी बढ्न नै सकिरहेकी थिएँ । तर, एकदिन यस्तो बाटो आयो, जसले मलाई नयाँ बाटोमा हिंड्ने प्रेरणा दियो । भारि भएको मेरो मन, मेरो जीवनलाई नयाँ शिराबाट सुरु गर्ने अठोट लिएँ । एकान्त कोठामा रातभर कल्पनामा र सोंचाईको द्वन्दमा रह्यो मेरो मष्तिस्क । अब मैले निर्णय गर्नु नै पर्छ । म लाचार भएर जिन्दगी बिताउन सक्दिन। म आफैले आफैलाई झापड हान्दै थिएँ । मैले यत्तिकै खेर फालेको दुई वर्षलाई एक रातमा केलाएं । म आफैले मात्र मेरो जीवन बनाउन सक्थें र त्यही रातको निर्णय अनुसार नै बिहानको घामको स्पर्शसंगै मेरो लक्ष्यको बाटोतर्फ लम्किएं।
त्यही रातको निर्णयले गर्दा नै म आज नर्सिङ्ग शिक्षा अन्तर्गत प्रविणता प्रमाणपत्र तह ( सर्टिफिकेट लेभल)उच्च स्तरको नम्बर ल्याइ पास भएर काम गरिरहेछु । डाक्टर बन्ने सपना विगतको संघर्षको कमीले टुक्रिएको थियो । तर स्वास्थ्य क्षेत्र नै मेरो रोजाई भएकोले नर्सिङ्ग पढाई मेरो लागि विकल्प बन्यो। नर्सिङ्ग शिक्षा नै मेरो नयाँ जीवनको सुरुवात थियो र आज म मेरो निर्णयमा खुशी छु। खुशी यो माने कि म आफ्नु तरिकाले जिवन बाँच्न सक्छु। मैले आफुलाइ निखार्नु नै ठुलो कुरा थियो प्रमाणपत्र भन्दा।यात्रा कठिन तर असम्भव भन्ने कुरा केहि हुन्न यदि चाहा छ भने। म आज आफैलाइ हेर्छु।
एक रातमा गरेको निर्णयले मैले लक्ष्य त बुनें, तर त्यसको लागि कडा मेहनतको आवश्यकता थियो । त्यसैले दिन र रातको गन्ती गर्न छोडेर आफूलाई पढाइमा नै केन्द्रित गर्न थालें । नेपालको दोस्रो ठूलो सहर मानिने विराटनगरको नर्सिङ्ग कलेजले मलाई मेरो मेहनतको फल दिलायो । प्रवेश परीक्षाको नतिजामा ३५ जनाको नाम निस्किएको थियो, जसमा मेरो नाम १७ नम्बरमा आएको थियो । मेरो सपना र मेरो जीवनले मूर्त रुप पाएको महसुस भयो। मैले नर्सिङ्ग क्षेत्रलाई अंगाले संगै वास्तविक जीवनतर्फ अगाडी बढ्दै गएँ । आज तेस्रो वर्षमा अध्ययनरत छु। आज म मेहनतसंग डराउँदिन। म भाग्यमा होइन, कर्ममा विश्वास गर्छु। भाग्य कर्मकै उपज हो। लड्ने अनि लडेपछि उठ्ने हिम्मत गर्ने व्यक्तिले नै सफलता पाउँछ ।
मलाई नर्सिङ्गमा मात्र सिमित भएर बस्ने मन पनि छैन। साहित्य लेखन मेरो नशा-नशामा छ। मेरो अबको सपना नेपाली साहित्यिक यात्रामा हिंड्नु रहेको छ । भिन्न (नर्सिङ्ग) क्षेत्रबाट अर्को भिन्न क्षेत्र, साहित्यमा जानु पक्कै सजिलो त हुन्न । तर, फेरी सजिलो बाटो त जसले पनि रोज्छ नि। एउटा कमिलाले त आफ्नै संघर्षले खानेकुरा खोज्छ, वासस्थान बनाउँछ भने, हामी त कमिला भन्दा सयौं गुणा ठूला छौं । हामीसंग बुद्धि, विवेक सृजनशीलता छ ।
सगमंड फ्रायडबाट प्रभावित भएर नेपाली साहित्यमा यौन मनोविज्ञानका कथाहरु सिर्जना गर्ने राजनीतिज्ञ तथा साहित्यकार वीश्वेस्वर प्रसाद कोइरालाको जीवनकथा मेरो लागि प्रेरणा बनेको छ। उनका कृतीहरुले मलाई स्कुले जीवनदेखि नै प्रभावित गरेका छन् । त्यस्तै, नेपाली साहित्य क्षेत्रकी महिला साहित्यकार विष्णु कुमारी वाइवा ( पारिजात ) मेरो लागि प्रेरणाको स्रोत हुन्। झमक घिमिरेको जीवनीले पनि मलाई प्रेरणा दिएको छ भने फ्लोरेन्स नाइटिंगल को जीवनीबाट प्रभावित भएर नै म स्वास्थ्य क्षेत्रमा आएकी हूँ । आज नेपालमा स्वास्थ्य क्षेत्रमा बढ्दै गइरहेको आकर्षण, उत्पादन उच्च तर गुणस्तर न्यून रहेको छ । साहित्य मलाई मन पर्ने विधा हो । भविष्यमा म नर्स भन्दा पनि साहित्यिक व्यक्तित्वको रुपमा आफूलाई देख्न चाहन्छु ।
नर्सिङ्ग शिक्षा मेरो रोजाइ हो र साहित्यिक यात्रा मेरो चाहना हो । अनि दिवामा देखिएको सपना, खेल्दाखेल्दै देखिएको सपना। सपना साकार बनाउन संघर्ष चाहिन्छ । म मरुभूमिमा पानी बिना हिंड्न तयार छु, हिउँमा हिंड्न तयार छु । लक्ष्य प्राप्तिका लागि संघर्ष गर्न तयार छु । किनभने, मलाई विगतले नराम्रो चोट दिएको छ । विगतलाई फर्केर गएर सच्याउन मिल्दैन । तर, म भविष्य सुधार गर्न सक्छु , सुन्दर बनाउन सक्छु र त्यसको तयारि स्वरुप वर्तमानलाई चम्किलो बनाउन सक्छु ।
म त्यो संदेश दिन चाहन्छु, जुन गल्तीहरु मैले मेरो विगतमा गरें, ती गल्तीहरु आउने पिंढीले नगरुन् । म आँखा खुल्लै रहंदा पनि निदाएको जस्तो गर्ने मानिसहरुलाई झक्झाकाउन चाहन्छु । नर्स भएर भोग्नुपर्ने पीडा र यस क्षेत्रमा रहेका विकृती तथा नराम्रा पक्षलाई सुधार्न चाहन्छु र राम्रा पक्षलाई हौसला दिंदै अगाडी लैजान प्रोत्साहन गर्न चाहन्छु । मानिसहरुका पीडा, भोगाइ र संघर्षलाई साहित्यिक कृतिको माध्यमबाट सबैको आँखा अगाडी ल्याउन चाहन्छु। म आफूलाइ त्यो उचाइमा देख्न चाहन्छु, जहान मेरा साहित्यिक कृतिले मानिसको जीवनमा परिवर्तन छाओस् र प्रेरणा मिलोस् ।
(यो लेख २०१८ सालमा मैले लेखेकी थिए। आज यी भन्दा धेरै गुणा जीवनमा उतरचढाब आएको छन्। तर जुन बेला जे थियो त्यो सबै भन्दा महान नैं लाग्छ र लाग्थ्यो, भनिन्छ नी हरेकको संगर्शको कथा हरेकलाई आफ्नु महान लाग्छ, त्यस मध्ये म पनि एक हो जो मलाई मेरो कथा महान लाग्छ। अब प्रेरणा भन्ने विषय शब्द माध्यम मात्र हो र आफ्नु मन र चाहा नभई शब्दले मात्र कुनै परिबर्तन गर्न सक्दैन। दोष माने भावनाको वेग मात्र हो कोही कसैको जीवनको दोषी हुँदैन र मान्नु पनि हुन्न, हरेक चीज आफ्नु कारणले हुन्छन् जब सम्म कुनै समयका सबै कुरा सही लाग्छन् तब सम्म अर्को कुनै सपना या चाहा हुँदैन। जब चाहा बढ्छ तब छट्पटी हुन्छ र अर्को अवस्थामा व्यक्ति पुग्छ। त्यो कसैको बर्बादी हुन्छ या कसैको सबै भन्दा राम्रो बाटो र यो पनि सबै आफ्नै कारण हो।)